یکی از سوالات همیشگی کشاورزان عزیزی که از کود فسفر مایع معجزه گر استفاده می کنند در مورد انتخاب بهترین شیوه استفاده از فسفر مایع معجزه گر در باغات و مزارع است و این موضوع به اندازه ای برای آنها حائز اهمیت است که چالش محلولپاشی بهتر است یا استفاده در آب آبیاری (اصطلاحا کود آبیاری) ، به سوال بسیاری از کارشناسان و مهندسین محترم نیز تبدیل شده است .
بسیاری از کارشناسان ، استفاده از کود فسفر مایع معجزه گر را به شیوه محلولپاشی موثرتر و اقتصادی تر دانسته و در ذکر دلایل خود به مقالات علمی و تجربیات کشاورزان ارجاع می دهند و بخشی دیگر از کارشناسان نیز مسائل دیگری را مد نظر قرار داده و معتقدند استفاده از کود فسفر مایع معجزه گر تحت تاثیر مسائل مختلفی قرار داشته و کشاورز و باغدار لازم است تا با در نظر گرفتن وجوه مختلف مرتبط با گیاه و شرایط محیطی و آب و هوایی منطقه  نسبت به انتخاب بهترین شیوه استفاده از فسفر مایع معجزه گر اقدام نمایند .

در این نوشته قصد داریم به صورت مختصر و مفید به مزایا و معایب این دو روش بپردازیم تا بتوانیم انتخاب مناسب و موثری بین این دو شیوه داشته باشیم ،اما قبل از هر چیزی باید گفت در تعریف تنوع شیوه های مصرف فسفر مایع ، مولفه های گوناگونی تاثیر گذار است که بسته به سن ، وضعیت گیاه و … متفاوت است .

استفاده از کود فسفر مایع معجزه گر به صورت محلولپاشی ، مزایا و معایب !

تعریف و اهداف محلولپاشی 

محلول‌پاشی یک تکنیک موثر برای تامین مواد مغذی مورد نیاز گیاهان در طول چرخه حیات آنهاست که امروزه به‌ عنوان ابزاری مهم در کشاورزی شناخته می‌شود. مواد مغذی (در اینجا عنصر فسفر به شکل مایع ) مورد نیاز گیاهان  در این تکنیک در آب حل شده و به طور مستقیم روی سطح برگ پاشیده می‌شود. این کار فرآیند جذب مواد مغذی را سرعت می‌بخشد و باعث می‌شود تا گیاهان سریع‌تر نسبت به این مواد مغذی واکنش نشان دهند.

آنچه در بالا اشاره شد البته همه ماجرا نیست و بسیاری نیز معتقدند که این نوع رساندن مواد مغذی به گیاهان زمانی ارزشمند است که ریشه گیاه به‌خوبی نمی‌تواند مواد مغذی را جذب کند یا مشکلی در سیستم جذب از خاک وجود دارد ، برای مثال زمانی که گرما یا سرمای شدیدی در محیط وجود دارد یا این‌که علف‌های هرز زیادی در اطراف گیاهان و محصولات کشاورزی وجود دارند شما می‌توانید از این متد بهره برده و از مزایای آن استفاده کنید. نباید فراموش کرد که این سبک از تغذیه گیاهان معمولا یک روش تکمیلی برای سیستم تغذیه آن‌هاست که باید در کنار سایر متدها از آن استفاده کرد.

مزایای محلولپاشی فسفر مایع معجزه گر  

• جذب سریع و موثرتر : کودهای مایع به دلیل حالت محلول بودن، به سرعت توسط گیاه جذب می شوند و در نتیجه تاثیرگذاری آنها بسیار سریعتر از کودهای جامد است که کود فسفر مایع معجزه گر هم ازین قاعده مستثنی نیست.
• انعطاف پذیری در استفاده : محلولپاشی این کود فسفر مایع، امکان تغذیه هدفمند و دقیق گیاه را فراهم می کند. به این معنی که می توان در زمان های مختلف و برای قسمت های خاصی از گیاه مثل برگها از آن استفاده کرد.
• کاهش تلفات کود : در روش محلول پاشی، کود فسفر مایع معجزه گر به طور مستقیم به قسمت های هوایی گیاه یا خاک اطراف ریشه پاشیده می شود و در نتیجه مقدار کمتری از کود هدر می رود.
• قابلیت ترکیب با سایر کودها: این کود فسفر مایع را می توان با سایر کودهای مایعی که مخصوصا به لحاظ ویژگیهای اسید و بازی و … با یکدیگر مشابهت دارند ترکیب کرد و به صورت همزمان ، چندین عنصر مورد نیاز گیاه را نیز تامین کرد.

 معایب محلولپاشی 

• هزینه بالاتر : به طور کلی، کودهای مایع به دلایل مختلف فنی و تکنیکال نسبت به کودهای جامد گرانتر هستند و کود فسفر مایع معجزه گر هم از این قاعده مستثنی نیست .
• نیاز به تجهیزات خاص : برای محلولپاشی کودهای مایع، به تجهیزات خاصی مانند دستگاههای سمپاش نیاز است.
• احتمال سوختگی گیاه : در صورت عدم رعایت دوز مناسب و شرایط محیطی مناسب، محلولپاشی ممکن است باعث سوختگی برگ و سایر قسمت های گیاه شود.
• اثرات کوتاه مدت : تاثیر کودهای مایع به دلیل جذب سریع، کوتاه مدت است و برای تامین نیازهای طولانی مدت گیاه باید به صورت دوره ای از آنها استفاده کرد.
• تاثیر پذیری از شرایط محیطی : راندمان محلول پاشی کود مایع تحت تاثیر عوامل محیطی مانند دما، رطوبت، باد و نور خورشید قرار دارد و بنابراین در انتخاب روش محلولپاشی به عنوان بهترین شیوه استفاده از فسفر مایع معجزه گر به این موضوع توجه داشت .

استفاده از کود فسفر مایع معجزه گر به صورت کود آبیاری ، مزایا و معایب !

تعریف و اهداف کود آبیاری 

استفاده از کود مایع در سیستم های آبیاری را کود آبیاری گویند. در اﻳﻦ روش، ﻛﻮدﻫﺎی مایعی همچون کود فسفر مایع معجزه گر را در مسیر آب در روش سنتی به آن اضافه کرده و یا در سیستم آﺑﻴـﺎری مدرن تر به این سیستم ﺗﺰرﻳـﻖ کرده و در ﺳـﻄﺢ ﻣﺰرﻋـﻪ ﭘﺨﺶ ‎می کنند . از این روش (کود آبیاری) بیشتر در مناطق نیمه خشک و خشک استفاده شده و یکی از روش های متداول و رایج محسوب می شود . به طور معمول، سامانه های آبیاری تحت فشار با تاسیسات مجهزتر برای کود آبیاری گزینه ی مناسب تری هستند. به طور کلی استفاده از ﻛﻮد آﺑﻴــﺎری ﻧﻴﺎزﻣﻨــﺪ آﮔــﺎهی از وﻳﮋﮔــی و وضعیت گیاه، خاک، ﻛــﻮد، آب و واکنش های ﺑﻴﻦ آن ها اﺳﺖ.

ﺑﺮخی از مهم ترین مسائلی که در کود آبیاری بایستی به آنها توجه داشت ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از :

• وﻳﮋگی ها و وضعیت ﮔﻴﺎه مانند ﻣﺼﺮف روزاﻧﻪ ﻣﻮاد ﻏـﺬایی، نحوه و میزان گسترش رﻳﺸـﻪ در ﺧﺎک
• خصوصیات فیزیکی و شیمیایی ﻛﻮد ﻣﺎﻧﻨﺪ درﺟﻪ ﺣﻼﻟﻴﺖ و ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ تحرک در خاک
• ویژگیهای شیمیایی خاک از جمله قابلیت هدایت الکتریکی، pH و …
• کیفیت آب آبیاری ﻣﺎﻧﻨﺪ کیفیت ﻫﺪاﻳﺖ اﻟﻜﺘﺮﻳکی، ﻣﻴﺰان و ﻧـﻮع آنیون ها و کاتیون ها

مزایای استفاده از کود فسفر مایع معجزه گر به شیوه کود آبیاری :

• جذب سریع و یکنواخت : کودهای مایع به دلیل حالت محلول بودن، به سرعت توسط ریشه گیاه جذب می‌شوند و در نتیجه تاثیرگذاری آن‌ها بسیار سریع‌تر از کودهای جامد است. آبیاری نیز این جذب را یکنواخت‌تر می‌کند.
• افزایش رشد ریشه : فسفر نقش مهمی در رشد ریشه گیاه دارد. استفاده از این کود می‌تواند به توسعه سیستم ریشه‌ای قوی‌تر کمک کند که همین موضوع می تواند به تنهایی استفاده به شیوه کود آبیاری را به کاندیدای بهترین شیوه استفاده از فسفر مایع معجزه گر تبدیل کند .
• بهبود گلدهی و میوه‌دهی : فسفر در فرآیندهای گلدهی و تشکیل میوه نقش اساسی دارد. استفاده از این کود می‌تواند به افزایش تعداد گل‌ها و میوه‌ها و بهبود کیفیت آن‌ها منجر شود.
• افزایش مقاومت گیاه در برابر تنش‌ها : کودهای فسفر مایع به گیاه کمک می‌کنند تا در برابر تنش‌های محیطی مانند خشکی، شوری و بیماری‌ها مقاوم‌تر شود.
• کاربرد آسان : استفاده از کودهای فسفر مایع به صورت آبیاری بسیار ساده است و نیازی به تجهیزات خاصی ندارد.

معایب :

• اثرات کوتاه مدت : تاثیر کودهای مایع معمولاً کوتاه مدت است و برای تامین نیازهای طولانی مدت گیاه باید به صورت دوره ای از آنها استفاده کرد.
• خطر شستشوی کود : در صورت آبیاری زیاد یا بارندگی شدید، ممکن است کود با ارزش از خاک شسته شود و یا حتی به منابع آبی نفوذ کند.
• تثبیت فسفر در خاک: فسفر در برخی خاک‌ها به دلیل وجود عناصر مزاحم جذب یا اصطلاحا پارازیتها به سرعت با آنها ترکیب شده و از دسترس جذب ریشه ها خارج می شود .

عوامل موثر در انتخاب بهترین شیوه استفاده از فسفر مایع معجزه گر :

نوع گیاه : نیازهای غذایی هر گیاهی بسته به نوع ، سن و مرحله رشدی آن متفاوت است.
نوع خاک : خاک‌های اصطلاحا سنگین، فسفر را کمتر در دسترس ریشه قرار می‌دهند.
PH خاک : PH خاک بر روی قابلیت جذب فسفر تأثیر می‌گذارند ، هر چقدر PH  قلیایی تر باشد جذب فسفر تحت تاثیر آن کمتر خواهد بود .
میزان مواد آلی خاک : خاک‌های غنی از مواد آلی، فسفر را بهتر در بافت خود حفظ می‌کنند.
مرحله رشد گیاه : در مراحل اولیه رشد گیاه ، شیوه آبیاری و در مراحل بعدی، محلولپاشی می‌تواند موثرتر باشد.

جمع بندی و توصیه بهترین شیوه استفاده از کود فسفر مایع معجزه گر برای باغات و مزارع 

بر اساس آنچه گفته شد استفاده از کود فسفر مایع معجزه گر به هر دو شیوه رایج و موثر است ولی آنچه بر اساس تجربه کشاورزان و باغداران توصیه می شود توصیه ترکیبی است به نحوی که در مراحل اولیه رشد گیاه زراعی تا قبل از به ساقه رفتن گیاه استفاده به شیوه کودآبیاری است ، اما در هنگام تشکیل ساقه و مراحل تکمیلی آن استفاده به شیوه محلولپاشی تاثیر گذاری بهتر و بیشتری دارد ، اما در مراحل انتهای رشد و نزدیک برداشت توصیه به استفاده به شیوه کودآبیاری است .

توصیه مقدار و نحوه مصرف کود مایع فسفر بالا معجزه گر برای زراعت :

محلولپاشی : 
5 لیتر کود مایع فسفر بالا معجزه گر در هکتار (5 لیتر در 400 لیتر آب)
آبیاری قطره ای :
بین 10 الی 15 لیتر در هکتار (10 الی 15 لیتر در 400 لیتر آب)
آبیاری بارانی :
بین 15 الی 20 لیتر در هکتار (15 الی 20 لیتر در 400 لیتر آب)
آبیاری به شیوه غرق آبی :
بین 15 الی 20 لیتر در هکتار (15 الی 20 لیتر در 400 لیتر آب )

توصیه مقدار و نحوه مصرف کود مایع فسفر بالا معجزه گر برای باغات :

محلولپاشی :
درختان 3 لیتر در هزار لیتر آب
آبیاری قطره ای و غرق آبی :
برای انواع باغات 20 الی 40 لیتر در هکتار

* پس از استفاده از این کود ، گیاه را به طور کامل آبیاری کنید تا کود به طور یکنواخت در خاک پخش شود.
* دما، بارندگی و رطوبت خاک بر روی مقدار و کیفیت مصرف این کود تأثیرگذار است.

نکات مهم و موثر در تعیین بهترین شیوه استفاده از فسفر مایع معجزه گر :

غلظت محلول : همیشه به دستورالعمل‌های روی بسته‌بندی کود توجه کنید.
زمان محلولپاشی : در ساعات خنک روز و زمانی که آفتاب مستقیم بر روی گیاهان نمی‌تابد، محلولپاشی انجام دهید.
ترکیب با سایر کودها : قبل از ترکیب کود فسفر با سایر کودها، به دستورالعمل‌ها مراجعه کنید.
به طور کلی، بهترین روش کوددهی به نوع گیاه، شرایط خاک و هدف شما بستگی دارد.